Thursday, April 26, 2007

McCAIN: van Maverick tot Conservative

Hij voert al twee maanden intensief campagne, maar pas nu is het ook officieel: John Mc Cain, de 70-jarige republikeins senator uit Arizona, is kandidaat voor het presidentschap van de Verenigde Staten. Hij ging naar New Hampshire om dat aan de wereld te openbaren. New Hampshire heeft een speciale betekenis voor McCain. Acht jaar geleden versloeg hij in die staat zijn aartsrivaal George W Bush in de voorverkiezingen en niets leek McCain toen nog te kunnen tegenhouden op weg naar het Witte Huis. Een oorlogsheld, een man van het midden, een in de Washingtonse wol geverfde oudgediende van de nationale politiek.

Het pakte anders uit. George W Bush surfte op de ultraconservatieve golf van de Evangelicals en de neocons naar de nominatie van zijn partij. McCain werd niet alleen het slachtoffer van de geest des tijds maar ook van een geraffineerde roddelcampagne uit de koker van de meester in de zwarte kunst, Karl Rove. Het gerucht werd verspreid dat McCain, die vijf en een half jaar krijgsgevangene was geweest in Hanoi en gefolterd werd door de Noordvietnamese communisten, psychologisch gestoord was. Bovendien zou hij de vader zijn van een onwettig zwart kind (McCain is adoptievader van een meisje uit Bangladesj). Hij verloor de voorverkiezing in South Carolina en daarmee ook zijn hoop op het presidentschap.

Voor de tweede keer is John McCain nu vertrokken als koploper en voor de tweede keer lijkt het erop dat hij zijn aanvankelijk leiderschap niet weet te verzilveren. Zijn twee Republikeinse rivalen, de ex-burgemeester van New York Rudy Giuliani en de voormalige goeverneur van Massachusets Mitt Romney hebben hem achter zich gelaten in de money race en ook in de opiniepolls kijkt McCain ligt McCain nu achter op de populaire Giuliani. Zijn campagne is op de sukkel. Na een ochtendwandeling op een markt in Bagdad verklaarde de senator onder de indruk te zijn van de verbeterde veiligheidssituatie in Irak.

Maar hij maakte zich onsterfelijk belachelijktoen CBS de beelden uitzond van de indrukwekkende legermacht die hem op zijn wandeling had beschermd: honderd tot de tanden bewapende militairen en twee helikopters in de lucht. En ook de gaffe over Iran doet hem geen goed bij de onafhankelijke kiezers: op een vraag over Iran maakte hij een nogal cynisch grapje door de eerste noten te zingen van de oude Beach Boys song Barbara Ann - verhaspeld tot Bomb Iran.

McCain is een militair en zijn denken over Irak volgt een militaire logica. Hij stond en staat achter zijn voormalige tegenstander George W Bush in de beslissing om ten oorlog te trekken tegen Saddam Hoessein, maar hij had van bij het begin scherpe kritiek op de manier waarop de oorlog wordt gevoerd. Hij noemde Donald Rumsfeld de slechtste minister van defensie die de Verenigde Staten ooit hebben gekend (voor vice-president Dick Cheney was Rumsfeld de beste defensieminister ooit!) en hij pleitte consequent voor méér troepen. Ook nu dat idee allesbehalve populair is blijft McCain achter de surge staan - de beslissing van Bush om een kleine 30000 man extra naar Irak te sturen. Hij beseft dat zijn gooi naar het presidentschap valt of staat met het succes van de surge. Maar 55% van de Amerikanen geloven niet meer in de overwinning in Irak en zelfs generaal Petraeus, de nieuwe opperbevelhebber durft niet te voorspellen wat het effect zal zijn van de nieuwe strategie, De vraag is of de kentering - zo die al in het verschiet ligt - op tijd zal komen voor de presidentskandidaat.

Irak is niet het enige probleem voor de voormalige koploper. In 2000 haalde hij zich de vijandschap op de hals van de evangelische christenen door hun kopstukken Pat Robertson en Jerry Falwell agenten van onverdraagzaamheid te noemen. Met Jerry Falwell lijkt de ruzie te zijn bijgelegd - McCain sprak vorig op diens Liberty University - en hij probeert het goed te maken met Christelijk Rechts in het algemeen. Dat lukt maar zeer gedeeltelijk: zelfs Rudy Giuliani met zijn liberale standpunten over abortus en zijn drie huwelijken doet het beter bij de conservatieve christenen. McCain ging de vorige verkiezingen in als de vrijbuiter, de maverick onder de Republikeinen en zijn poging om zichzelf nu als conservatief her uit te vinden stuit op wantrouwen bij de ultraconcervatieve achterban.

McCain is weliswaar niet de enige in die positie. Geen één van de Republikeinse kandidaten kan op overdreven enthousiasme rekenen bij de ultraconservatieve vleugel die de partij nu al een meer dan een decennium controleert. Mitt Romney wordt gewantrouwd vanwege zijn godsdienst: hij is Mormoon en dat is voor veel christenen des duivels. Giuliani kan zijn liberale imago op het stuk van ethische kwesties moeilijk van zich afschudden en McCain wordt in sommige conservatieve kringen intens gehaat. Het wachten is op een verrassingskandidaat die op het laatste moment in de ring treedt. Newt Gingrich, de architect van het Republikeinse succes in 1994, houdt zijn kaarten tegen de borst. Maar het is veelbetekenend dat hij onlangs deemoedig heeft toegegeven dat hij een buitenechtelijke relatie had - net op het moment toen hij de strijd aanvoerde voor het impeachment van Bill Clinton wegens .... diens relatie met Monica Lewinski. Gingrich rekent erop dat een beetje hypocrisie bij de christelijke achterban wel met de mantel der liefde zal worden bedekt en vooral dat de affaire over een paar maanden vergeten zal zijn. Net op tijd om als deus ex machina uit de coulissen te verschijnen.

No comments: