ZWAAR WEER VOOR BUSH

Toen president Bush zijn collega Poetin voor het eerst ontmoette keek hij hem diep in de ogen en zag een verwante ziel. Zes jaar later lijkt het Amerika van George W ook trekjes te gaan vertonen van Poetins Rusland. Voor hij lokale verkiezingen afschafte had Poetin het gebruik van de justitie voor politieke doeleinden tot een kunstvorm verheven. Een kandidaat die te populair dreigde te worden of die een door het Kremlin gesteunde rivaal dreigde te verslaan kon er donder op zeggen dat zijn verleden werd uitgepluisd en dat hij kort voor de stembusdag in staat van beschuldiging werd gesteld of - erger - in de gevangenis terecht kwam. De voorbeelden zijn legio van ijverige procureurs die op een wenk van het Kremlin op het geschikte moment in actie traden.

Nu blijkt dat ook het Witte Huis van George W. Bush niet vies is van die tactiek. Niet dat het er in Washington zo grof aan toe gaat als in Moskou maar toch. Neem bijvoorbeeld het geval van procureur (US Attorney) Carol Lam van San Diego. Zij kreeg de bons nadat ze de bekende Republikeinse Congresman Duke Cunningham wegens corruptie naar de gevangenis had gestuurd. In november vorig jaar belde de Republikeinse senator Pete Dominici van New Mexico naar het Witte Huis om zijn beklag te doen over de plaatselijke procureur David Iglesias. Die moest meer spoed zetten achter de vervolging van Democratische kandidaten voor de parlementsverkiezingen van die maand, die genoemd werden in een corruptieschandaal. Dominici was gelukkig als een mossel (happy as a clam - sic!) schreef de assistent van justitieminister Alberto Gonzales toen Iglesias kort daarop de laan werd uitgestuurd.

Alberto Gonzales - een vriend van president Bush sinds diens dagen als gouverneur van Texas - liet in totaal 8 openbare aanklagers ontslaan op een manier die zwaar naar politieke inmenging ruikt. Gonzales noemde de hele zaak eerst een opgeblazen personeelszaak, maar nu heeft hij toegegeven dat er inderdaad fouten zijn gemaakt. Toch is hij niet van plan af te treden zoals zijn rechterhand, Kyle Sampson een paar dagen geleden heeft gedaan. Die had voor het congres verklaard dat het Witte Huis niets met de ontslagen te maken had. De e-mails die in de Washington Post zijn opgedoken vertellen een ander verhaal. Eerst was het Witte Huis van plan álle attorneys te vervangen, maar Gonzales vond dat niet zo een goed idee. Via Sampson liet hij weten dat het zijn aanbeveling was om de sterke aanklagers, die het goed hebben gedaan en blijk hebben gegeven van layauteit aan de president en de minister van Justitie te sparen en die te laten gaan die onwillig waren om op suggesties van het Witte Huis in te gaan.

President Bush heeft er pas een zware reis door Latijns Amerika opzitten en als hij thuiskomt krijgt hij alweer een nieuwe storm te trotseren. Een slechter moment kon het voor het Witte Huis nauwelijks zijn: nog paar pas reageerde Amerika geschokt op de toestanden in het Walter Reed hospitaal waar gewonde militairen tot voor een paar weken tussen de ratten en de kakkerlakken leefden en het Gonzalesgate barstte los net op de dag vorige week dat Scooter Libby, de voormalige kabinetschef van vice-president Cheney, veroordeeld werd voor het liegen onder eed en zijn aandeel in het Plame-Wilsonschandaal. En dan was er nog de bekentenis van FBI-baas Mueller dat zijn agenten zwaar buiten hun boekje zijn gegaan in hun jacht op vermeende terroristen.

In de affaire van de ontslagen openbare aanklagers is de onzichtbare hand merkbaar van de onvermoeibare strateeg van het Witte Huis, Karl Rove die van het vernietigen van politieke tegenstanders zijn handelsmerk heeft gemaakt. Uit de e-mails blijkt bijvoorbeeld dat zowel Rove als Bush zelve bij Gonzales aanklopten met klachten over de betrokken aanklagers. Eén van hen moest gaan om plaats te maken voor een vroegere medewerker en vertrouweling van Rove.

Nu zou een beetje politieke manipulatie door Karl Rove in de goede oude tijd toen de Republikeinen zowel het Huis als de Senaat controleerden weinig deining hebben veroorzaakt. Maar sinds de politieke aardverschuiving van november vorig jaar komen Rove en het Witte Huis niet meer zo makkelijk weg met de spelletjes politieke stratego van het verleden. Of Gonzales zijn job kan houden valt nog af te wachten. De Democraten in het Congres zijn alvast niet van plan de zaak blauw blauw te laten, en één Republikeinse senator heeft Gonzales al de raad gegeven op te stappen. President Bush liet vanuit Mexico weten dat hij achter zijn vriend en minister staat en er niet aan denkt hem te ontslaan. Dat zei hij ook van defensieminister Donald Rumsfeld. Een week later kreeg Rummy de zak.