Sunday, September 03, 2006

WAT SCHEELT ER MET KANSAS?

Hoe slaagt een politieke partij erin om mensen tegen hun eigen belang te laten stemmen?

In Vlaanderen wil de partij die zich weet te verkopen als de partij van de kleine man in werkelijkheid zowat alle sociale verworvenheden van de vorige eeuw naar de prullenbak verwijzen. In de Verenigde Staten doet hetzelfde fenomeen zich op nog veel massalere schaal voor: de conservatieven en de ultraconservatieve zijn erin geslaagd de stemmen van miljoenen te winnen met een programma dat de armen armer en de rijken rijker maakt.

In What’s the Matter with Kansas gaat auteur Thomas Frank uitgebreid in op de mechanismen van dat politieke masochisme in de staat waar hij is opgegroeid.

Kansas is nu een bolwerk van rechts maar dat was ooit anders. Nog in de jaren dertig stond de Midwest bekend als een broeihaard van alles wat links en revolutionair was. Pacifisten, anarchisten, boerensyndicalisten – allemaal vonden ze hier een gretig en rusteloos publiek. In Kansas verschenen socialistische kranten en socialistische burgemeesters waren geen uitzondering en op een kaart van 1880 kun je zelfs een dorp vinden dat niet voor niets de naam Radical City droeg.

Vandaag is Kansas zowat het vlaggenschip van de conservatieve beweging die Amerika nu al een paar decennia in haar greep schijnt te hebben. En weer speelt Kansas een voortrekkersrol. Alleen is de marschrichting nu 180 graden gedraaid. Waar vroeger de Populisten pleitten voor subsidies voor de boeren en waar de strijd voor het vrouwenstemrecht het felst werd gestreden zijn het nu de evangelicals en de fundamentalistische christenen die applaus krijgen voor de meest bizarre en extreme standpunten. Schoolbesturen zuiveren leerboeken van elke mogelijke verwijzing naar de evolutietheorie en in een klein stadje in Kansas wil het gemeentebestuur het bezit van een vuurwapen in elk gezin verplichten. Een vrouwelijke politica uit Kansas twijfelt in het publiek aan de zin van stemrecht voor vrouwen en Kansas is de thuisbasis van een kerkgroep die overal in de Verenigde Staten begrafenissen verstoort van soldaten die in Irak zijn gestorven. De website van de kerk heet God hates Fags (God haat Potten) en de reden waarom ze protesteren op de begrafenissen luidt als volgt: God straft die jonge mannen omdat ze strijden voor een land (de VS!) waar de homo’s het voor het zeggen hebben gekregen.

Maar het is de antiabortusbeweging die in Kansas haar grootste successen heeft geboekt.

Operation Rescue, een kleine ultraradicale en gewelddadige antiabortusgroep, koos de stad Wichita in Kansas uit voor een massaal offensief tegen de abortuswetgeving. De strategie bestond erin de Republikeinse partij te infiltreren en dat gebeurde met zoveel succes dat ultraconservatieve kandidaten met een antiabortusplatform de gematigde Republikeinen zo goed als compleet hebben verdrongen. De ultra’s die nu de dienst uitmaken bij de Republikeinen in Kansas en in de rest van de partij – tot en met het Witte Huis – hebben een eenvoudig sociaal-economisch programma: minder regering, meer privatisering, belastingscadeaus voor de rijken, afbraak van de sociale wetgeving en de restanten van de New Deal. Het gevolg voor Kansas: steden in verval, ontvolking van het platteland, industriële kerkhoven en een wildgroei aan rijke enclaves waar de overbetaalde managers en aandeelhouders achter hoge muren en elektronisch bewaakte toegangspoorten leven. De arbeiders, de steuntrekkers en de boeren van Kansas marcheren intussen massaal achter de vlag van de antiabortus en anti-belastingsbeweging en delven vrolijk fluitend hun eigen graf.

Johan Depoortere

maandag 7 augustus 2006

No comments: